Regio in Beeld: krapte houdt aan in Friesland

In 2023 groeit het aantal banen in Friesland nog, maar in 2024 valt de banengroei stil. De aanhoudende personeelstekorten belemmeren de groei van bedrijven. Door vergrijzing en de mismatch tussen werkgevers en werkzoekenden blijft de krapte op de arbeidsmarkt voorlopig bestaan. Tegelijkertijd is het voor mensen soms niet mogelijk om aan het werk te komen of om meer uren te werken, terwijl zij dat wel willen.

Minder banengroei in 2023 en 2024
Tussen 2020 en 2022 groeide het aantal werknemersbanen in Friesland met 17.000. In 2023 koelt de arbeidsmarkt in Friesland af. Volgens de prognose van UWV komt de banengroei hierdoor in een lagere versnelling en valt stil in 2024. In de financiële dienstverlening, industrie en onderwijs zal het aantal banen in 2024 krimpen, terwijl het aantal banen in de ICT en groothandel nog wel groeit.

Halverwege 2022 piekte het aantal vacatures in Nederland tot het hoogste niveau sinds 1997. Inmiddels is het aantal openstaande vacatures wat lager. Aan het eind van het tweede kwartaal van 2023 stonden in Friesland 10.500 vacatures open. Dat zijn er minder dan een jaar eerder, maar nog altijd veel meer dan eind 2019, voor de coronacrisis. De spanning op de arbeidsmarkt is iets lager dan een jaar geleden. Toch blijft het in veel beroepen moeilijk om personeel te vinden.

Friesland vergrijst
Veranderingen in omvang en samenstelling van de bevolking in Friesland hebben gevolgen voor de arbeidsmarkt. Geleidelijk schuiven 144.200 inwoners van 50 tot 65 jaar de komende jaren door naar de groep 65-plus. Zij bereiken daarna de pensioengerechtigde leeftijd en verlaten (meestal) de arbeidsmarkt. Deze groep is groter dan jongere leeftijdsgroepen. Door deze vergrijzing houdt de krapte in Friesland voorlopig dan ook aan. Vooral in het transport & logistiek, openbaar bestuur en onderwijs werken nu al relatief veel 60-plussers.

Mismatch
Daarnaast blijven veel vacatures onvervuld omdat werkzoekenden niet altijd over de benodigde opleiding, kennis en ervaring beschikken. Het onderwijs en de arbeidsmarkt sluiten niet altijd goed op elkaar aan. Zo kiezen studenten soms voor opleidingsrichtingen waar minder vraag naar is. Daarnaast verandert de vraag van werkgevers door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen. In deze snel veranderende samenleving is het belangrijk dat mensen zich een leven lang ontwikkelen, om goed inzetbaar te blijven op de arbeidsmarkt.

Waar is personeel te vinden?
In Friesland wonen 43.000 mensen die (meer uren) willen werken. Dit zogenoemde onbenut arbeidspotentieel is onder te verdelen in:

21.000 onderbenutte deeltijders. Zij werken al, maar willen en kunnen meer uren werken.
12.000 werklozen. Deze mensen hebben geen betaald werk, zochten onlangs naar werk én zijn daarvoor direct beschikbaar.
10.000 semi-werklozen. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die tijdelijk vanwege ziekte, arbeidsongeschiktheid, een opleiding of andere redenen niet beschikbaar zijn of niet naar werk zoeken.
Een deel van het onbenut arbeidspotentieel is in beeld bij UWV en gemeenten. In juni 2023 waren er in Friesland 39.600 personen geregistreerd als werkzoekend bij UWV (GWU). De meerderheid van het GWU behoort niet tot het onbenut arbeidspotentieel. En omgekeerd geldt hetzelfde. Niet iedereen die tot het onbenut arbeidspotentieel hoort staat geregistreerd als werkzoekende bij gemeenten en UWV.

Belemmeringen om te werken
Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt vindt niet iedereen even makkelijk werk. Hiervoor zijn diverse redenen te noemen, bijvoorbeeld een aandoening, ziekte of handicap. Ook beschikken werkzoekenden niet altijd over de basisvaardigheden waar werkgevers om vragen. Zij hebben moeite met lezen en/of schrijven, of missen belangrijke digitale vaardigheden. Ook zijn sommige mensen terughoudend om (meer) te gaan werken. Door verlies van toeslagen of andere inkomensondersteuning verwachten zij er financieel niet of weinig op vooruit te gaan.

Er zijn verschillende manieren om vraag en aanbod beter op elkaar aan te laten sluiten. Iedere arbeidsmarktregio heeft zijn eigen uitdagingen en oplossingen. Het laatste hoofdstuk van Regio in Beeld beschrijft deze uitdagingen en oplossingen voor de arbeidsmarkt in Friesland.

bron: werk.nl

Meer weten over Regio in Beeld:
Ga naar het volledige rapport Regio in Beeld Friesland 2023
Ga naar de infographic Regio in Beeld Friesland 2023

 

Nieuws