Economische samenwerkingsagenda Blue Delta

De nieuwe ImagoMonitor Fryslân 2025 schetst een helder beeld: Fryslân wordt breed gewaardeerd om rust, ruimte, natuur en betaalbare woningen, maar arbeidsmarkt en bereikbaarheid zijn de punten die twijfelaars tegenhouden. Dat bevestigen zowel het provinciale nieuwsbericht als de berichtgeving in de Leeuwarder Courant.

Kernbevindingen in één oogopslag

  • Verhuisbereidheid burgers: 8% van de niet-Friezen overweegt een verhuizing naar Fryslân. Belangrijkste redenen om niet te verhuizen: afstand tot familie/vrienden en – voor sommigen – de taalbarrière. Pluspunten: rust/ruimte, natuur, betaalbaarheid.
  • Baankansen: Niet-Friezen beoordelen de aantrekkelijkheid om in Fryslân een baan te vinden met 4,8; Friezen zelf geven 7,1. Reistijd vanaf de huidige woonplaats en twijfel over werkgelegenheid in specifieke sectoren zijn de grootste drempels. Betere spoorverbindingen zou voor ruim een kwart de drempel verlagen.
  • Studeren en talentbehoud: 87% van de Friese en 89% van de internationale studenten beveelt Fryslân aan als studieregio. Twee op de drie Friese studenten overwegen na de studie in Fryslân te blijven werken; bij niet-Friese studenten is de werkoverweging laag (reistijd is de belangrijkste reden).
  • Bedrijven en vestigingsinteresse: 25% van de niet-Friese bedrijven overweegt een vestiging in Fryslân. Pluspunten: prettige leefomgeving, stabiele economie, concurrerende huur/grondprijzen en ruime beschikbaarheid van bedrijfsruimte. Minpunten: centrale ligging/bereikbaarheid en afstand tot klanten.

Bekijk de infographic

Resultaten per thema

Wonen

Fryslân overtuigt op leefkwaliteit: rust, ruimte, natuur en betaalbaarheid komen in de ImagoMonitor consequent naar voren als onderscheidende pluspunten. Tegelijkertijd blijkt de stap om daadwerkelijk te verhuizen voor veel niet-Friezen groot. Dat zit minder in de kwaliteit van wonen zelf en meer in sociale en mentale drempels, zoals afstand tot familie en vrienden en – bij een deel van de respondenten – het idee dat de taal een barrière kan vormen. Ook de beleving van afstand tot de Randstad speelt mee. De conclusie is dat Fryslân het ‘waarom hier wonen’ helder op orde heeft, maar dat twijfelaars vooral ondersteuning nodig hebben bij het wegnemen van gevoelsmatige afstand en bij het opbouwen van een nieuw sociaal netwerk.

Werken

In de beleving van werkgelegenheid zit een duidelijke kloof tussen Friezen en niet-Friezen. Friezen beoordelen de kans op passend werk aanzienlijk positiever dan mensen van buiten de provincie. Voor die laatste groep weegt vooral de reistijd zwaarder: de afstand tot huidige woonplaats of tot bepaalde economische centra wordt gezien als een obstakel, ook als zij erkennen dat de woonkwaliteit aantrekkelijk is. Daarnaast leeft het beeld dat kansen in specifieke sectoren beperkt zijn. De monitor laat zien dat betere (spoor)verbindingen voor een substantiële groep de drempel zou verlagen. Anders gezegd: zichtbaarheid van concrete loopbaanpaden in combinatie met tijdwinst in de reis bepaalt of de stap van ‘twijfel’ naar ‘doen’ wordt gezet.

Studeren & talent

De studeerervaring in Fryslân wordt breed gewaardeerd. Zowel Friese als internationale studenten bevelen de regio in grote meerderheid aan. Dat vormt een stevig fundament voor talentbehoud. Op het moment van afstuderen ontstaat echter een splitsing: Friese studenten overwegen relatief vaak om in de provincie te blijven werken, terwijl niet-Friese studenten vaker afhaken. Ook hier is reistijd na de studie de belangrijkste verklaarbare factor. Het laat zien dat de waardering voor het onderwijs en de leefomgeving op zichzelf niet genoeg is; het vervolgperspectief – zicht op startersbanen, traineeships en doorgroeipaden, gecombineerd met praktische reislogistiek – is doorslaggevend om studenten daadwerkelijk aan Fryslân te binden.

Bedrijven & vestigen

Bij bedrijven is het beeld opvallend positief. Een op de vier organisaties van buiten Fryslân overweegt een vestiging in de provincie. De argumenten sluiten naadloos aan op de woonkwaliteit: een prettige leefomgeving, een stabiele economische basis, concurrerende huur- en grondprijzen en voldoende beschikbare bedrijfsruimte. De terugkerende kanttekening betreft de ligging en bereikbaarheid in relatie tot klanten en ketenpartners. Daarmee ontstaat een duidelijk handelingsperspectief: de ruimtelijke en kosteneconomische propositie is een sterk verkoopargument, maar de ‘last mile’ zit in logistieke connectiviteit en tijdige toegang tot markten. Wie deze randvoorwaarde weet te adresseren, kan de latente interesse sneller omzetten in daadwerkelijke vestiging.

Bekijk of download het volledige rapport