Fryslân scoort al jaren relatief laag op traditionele economische indicatoren zoals inkomen en productiviteit. Tegelijkertijd zijn Friezen gemiddeld gelukkiger dan andere Nederlanders. Dat heeft alles te maken met de rust, ruimte, sterke sociale samenhang en het gevoel van veiligheid. Fryslân excelleert niet in euro’s per hoofd, maar in kwaliteit van leven. En dat is precies waar brede welvaart om draait.
Maar brede welvaart blijft niet vanzelf bestaan. Het vraagt om een vitale economie. Eén die toekomstbestendig is, gedragen wordt door de regio én slimme keuzes durft te maken.
De basis op orde
Rabobank voerde in het voorjaar van 2025 gesprekken met sleutelspelers uit de Friese economie. Daaruit kwamen vijf duidelijke opgaven naar voren die de fundering vormen voor duurzame brede welvaart in Fryslân.
- Kies scherp voor water, bodem en circulair
Fryslân heeft unieke kennis in huis op het gebied van water- en bodemtechnologie en circulariteit. Hier ligt ons onderscheidend vermogen. Deze sectoren bieden niet alleen economische kansen, maar dragen ook bij aan een duurzame leefomgeving. Een heldere focus is nodig om internationaal relevant te blijven. - Maak de verzorgende economie toekomstbestendig
De verzorgende sector – van winkels en horeca tot onderwijs en zorg – bepaalt in hoge mate hoe prettig het is om hier te wonen. Maar met een krimpende en vergrijzende bevolking staat deze onder druk. Efficiëntie, innovatie én toerisme spelen een sleutelrol om dit deel van de economie gezond te houden. - Denk voorbij de terp
Fryslân staat bekend om haar zelfstandige mentaliteit. Maar om de brede welvaart te behouden, is samenwerking cruciaal. Niet alleen binnen de provincie, maar juist ook met de rest van Noord-Nederland en daarbuiten. We moeten grootser denken, coalities smeden en onze blik naar buiten richten. - Verbind wonen en werken
Een dalend geboortecijfer en een stijgende gemiddelde leeftijd zorgen voor een krapper wordende arbeidsmarkt. Tegelijkertijd is het woningaanbod niet overal toereikend. Een sterke koppeling tussen woon- en werkbeleid is essentieel om jongeren aan Fryslân te binden en voorzieningen in stand te houden. - Koers op toekomstige brede welvaart
Brede welvaart is geen eindstation, maar een continu proces. Beleidskeuzes moeten daarom altijd worden afgewogen tegen hun bijdrage aan toekomstige brede welvaart – ecologisch, sociaal en economisch. Dat vraagt visie én lef.
Samen vooruit
Bij IPF geloven we in een schoon, gezond en gelukkig Fryslân. Als verbinder brengen we overheid, onderwijs en ondernemers samen. Om kennis te delen, om scherpe keuzes te maken en om samen richting te geven aan de toekomst van onze regio. Want brede welvaart is geen luxe, maar een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Lees de volledige studie op de website van de Rabobank (pdf): Voorbij de Friese Paradox – Vijf opgaven voor de provincie.